,sSjellje organizative eshte nje fushe
studimi qe heton ndikimin qe individed, grupet dhe strukturat kane mbi sjellje
ne organizate me qellim qe kjo njohuri te zbatohet ne permisimin e
efektivitetit te organizates.
Organizational Behavior -Sjellja organizative Aftesite komunikuese jane disa nga aftesite me te
rendesishme te menaxhmentit.Se sa jemi te komunikueshem me te tjeret
tregon sa e suksesshme do te jete
karriera jone.Per te arritur kete duhet te njihemi me koceptin e sjelljes
organizative ,te dijme si te mbledhim
fuqi,te nderlidhemi ne politike dhe te menaxhojme konfliktet e stresin.
Sjellja organizative “Organizational Behavior” paraqet studimin e veprimeve qe ndikojne ne sjelljen e
njerezve ne vendin ku ata punojne. Qellimi I teoricienteve te “Sjelljes
organizative” eshte te shpjegojne dhe teparashikojne veprimet e njerezve dhe si
ato ndikojne ne sjelljet e tyre. Sjellja organizative si fushe e studimit
mbeshtetet ne tri nivele: individi, grupi, dhe organizata.Sjelljet e individeve mbeshteten ne: personalitet, perceptim dhe
veprime
Trungu I dijeve (faktoret qe percaktojne sjelljen ne
organizate)indivi,grupi,organizata\
Sjellja organizative eshte dije e zbatuar qe zbaton
njohurite e fituara prej individit, gurpet dhe organizaten me qellim qe te beje
organizata te punojne me efektivitet
Fushat qe kontribojne ne
SO:psikologjia,socilogjia,psikologjia sociale,antropologjia,shkencat politike
Metodat e studimit ne SO: Rastet e studimitStudimi ne praktike
Eksperimenti laboratorikEksperimenti ne praktike Meta-analiza
Variablat individuale te pavarur: 1.Aftesite dhe mjeshterite-Tregojne qfare eshte ne gjendje te bej nje punonjes qe te
kryej punen, aftesite dhe shkathtesite minmale.
2.Perceptimi I rolit-Ka
te beje me perceptimin nga ana e individit I llojit te sjelljes qe ai beson si
te pershtatshme me qellim qe sjellja e tij te konsiderohet e kenaqshme,3.Motivimi-Pasqyron vendimet
qe merr individi per ate qe do te bej, nivelin e intenzitetit me te cilin do ta
bej dhe per sa kohe do ta bej.
Sjellja ne pune paraqet:PR*A*M=SJELLJA
NE PUNE
Variablat te
varur:PRODUKTIVITETI(efektiviteti+efikasiteti),MUNGESAT NE PUNE(puna nderpritet
si pasoje e faktoreve te ndryshem),Qarkullimi(ka te beje me largimin e
vullnetshem
Ose te pa vullnetshem te punonjesve nga
organizata)
SJELLJA NE PUNE (Kuptimi):perceptimi I
rolit,aftesite dhe mjeshterite e individit,motivimi.
VLERAT pasqyrojne besimin e pergjithshem qe nje
menyre e caktuar e sjelljes ose udheheqja ne jete nga disa parime eshte
personalisht ose shoqerisht me e preferuar se sa nje menyre tjeter sjellje apo
udheheqja nga parimet tjera.
Vlerat instrumentale
jane si mendojme qe duhet bere veprimet,Vlerat
terminale jane cilat jane objektivat tona ne jete.
Vlerat kane nje lloje ngarkese morale
dhe bartin idete individuale te asaj qe eshte e mire, e drejte dhe e
deshirueshme (per dike vlere e rendesishme eshte liria per nje tjeter kenaqesia
apo barazia). Ky shkallezim I vlerave sipas rendesise paraqet sistemin e
vlerave
o
KARAKTERISTIKAT E VLERAVE:Vlerat e nje individi jane relativisht te qendrueshme dhe
zgjasin me kohe, Me kalimin e kohes vlerat ndryshojne, Gjera
te mesme nuk ka (psh. Duhet te jemi te
ndershem dhe te pergjegjshem jo qe te jemi pak te ndershem e pak te
pergjegjshem.
Vlerat percaktojne sjelljen
organizative sepse ato shtojne themelet per kuptimin e qendrimeve
perceptimeve, motivimit dhe personalitetit.
HIERARKIA E VLERAVE Individet mund te karatkerizohen sipas
vlerave qe zoterojne sipas niveleve. Niveli I pare – Reaktiv (kta individ jane te papergjegjshem per
veten apo te tjeret dhe veprojne ne baze te nevojave fiziologjike. Niveli I dyte – Fisnore (karakterizohen nga varsia e larte, ndikohen nga
tradita apo pushteti, Niveli I trete – Egocentrik (individ qe besojne ne individualizimin
e paster, jane egoiste, Niveli I katert – Konformist (Individ qe kane tolerance te ulet per
dykuptimsine me veshtirsi pranojne vlera te ndryshme
Niveli I peste – Manipulues
(perpiqen te arrijne objektivat e veta
duke manipuluar gjerat dhe njerzit
Niveli I gjashte – Sociocentrik
(individ qe konsiderojne me te rendesishem pranimin dhe pelqimin e tyre nga te
tjeret dhe shkuarjen mire me ta, me shume se sa ecjen perpara ne jete
Niveli I shtate – Ekzistencial (individ me shkalle te larte
tolerance per situata te ndryshme dhe persona dhe vlera te ndryshme.
QENDRIMET jane
predispozicione te mesuara, per tu pergjegjur ne menyre te qendrueshme ne favor
ose disfavor ndaj njerzve, ngjarjeve apo sendeve (jane pohime vlersuese ne
favor ose disfavor).
Karakteristikat e Qendrimeve:-Ato jane te qendrueshme, perderisa nuk eshte bere diqka per
ti ndryshuar, Qendrimet mund te konceptohen si
te vendosura me nje segment me dy pole te kunderta, Ato
drejtohen ndaj nje objekti per te cilin individi ka ndjenja dhe besime, Qendrimet nuk jane te njejta me vlerat (jane
specifike
Qendrimet ne mjedisin punonjes: Knaqesia ne pune(si mase qe nji individ e ndine pozitivisht apo negativisht
ne lidhje me det.e punes),Perfshirja
ne pune(nji pers.e identifikon veten me punen)
Perkushtimi ndaj organizates(nji pers.e identifikon veten me organizaten)
FUNKSIONET E QENDRIMEVE: Qendrimet I ndihmojne njerzit te
pershtaten me mjedisin e punes
Qendrimet ndihmojne punonjesit qe te ruajn imazhin per
veten.
Qendrimet jane nje menyre permes te cilave shprehen vlerat e
individit
Qendrimet ndihmojne per te krijuar disa standarde referimi.
Mosperputhjet zvoglohen nese: Nese
bie rendesia e elementeve qe shkaktojne mosperputhje, Shkalla
e ndikimit qe individi beson qe shkakton mosperputhje, Shperblimet
qe mund te perfshihen ne nji situate te mosperputhjeve
Personaliteti-Personaliteti
I individit eshte kombinimi I tipareve psikologjike qe perdoren zakonisht per
te klasifikuar personin (aktiv-pasiv, I qete-I zhurmshem, agresiv, ambicioz,
besnik) Personaliteti eshte kombinim I karakteristikave qe e
identifikojne nje individ sic jane: sjellja, sistemi mental, dhe
karakteristikat emocionale.Personaliteti mbeshtetet ne gjenetike dhe ne
faktoret e ambientit ku njeriu jeton. Themelet e personalitetit te njeriut
ndertohen qe nga mosha pese vjecare. Mirepo personaliteti I njeriut mund te
nderroj varesisht nga ndikimi I familjes, shoqerise shkolles dhe mardhenieve te
punes.
SINGLE TRAITS OF PERSONALITY KARAKTERISTIKAT…
1. Kontrolli
eshte karakteristike qe mbeshetet ne mes te fakteve qe shpjegojne kontrolli I fatit te dikujt behet nga jashte
dhe brenda. “Externalizers” quhen ata te
cilet besojne qe njeriu nuk ka ndonje kontroll mbi fatin e tyre, dhe se
sjelljet e tyre nderlidhen me paraqitjet.Ndersa “Internalizers” jane ata te
cilet besojne qe kane aftesi te kontrollojne fatin e tyre dhe se sjelljet e tyre kan ndikim
direkt ne paraqitjet e tyre.
2. Optimismi
mbeshtetet ne faktin se ana e kundert e saj eshte pesimzimi.Optimistet besojne
se gjerat do te shkojne mbare the kryesisht jane njerez te lumtur.Pesimistet
besojne qe gjerat nuk do te shkojne mbare dhe kryesisht jane njerez te pa
kenaqur.Njerezit te cilet jane optimist zakonishte jane me kreative ne punen e
tyre.
3.Tendenca per te ndermarr rreziqe mbeshtetet ne faktin per te ndermarr rreziqe deri tek fakti
qe rreziqet duhet shmangur. Organizatat e suksesshme jane ne kerkim te
menaxhereve te cilet jane te gatshem per te rrezikuar. Perderisa organizatat me
menaxhere te cilet nuk jane te gatshem
te rrezikojne , nuk jane perparimtare ne boten e biznesit per arsye se nuk mund
ti percjellin ndryshimet 4.Machiavellianism eshte veti e
personalitetit te njeriut qe parasheh dhe arsyeton cdo veprim qe duhet ndermarr
per ta arritur nje qellim te caktuar. High Machs konsiderohen si te efektshem ne situata ne te
cialt fitorja eshte e rendesishme , mirepo High Machs jane persona te cilet me shume brengosen per
arritjet e tyre personale se sa per arrtijet e organizates ku ata punojne.
Personaliteti formohet
duke nderhyre vecori fizike individuale qe nenkupton karakteristika te
qendrushme mendore dhe fizike qe perbejne identitetin e nje individi
Faktoret qe ndikojne ne formimin e personalitetit jane:trashegimia,mjedisi,kultura,familja,situate
PERCEPTIMI eshte
proces i zgjedhjes, organizimit dhe interpretimit te informatave reth nesh.Disa
faktor shume te rendesishem qe ndikojne ne menyren e te perceptuarit jane: personaliteti, vet-vleresimi, sjelljet,
intelegjenca, vlerat,..etc. Faktore tjeter i rendesishem eshte gjithashtu
ambienti rreth nesh i cili ndihmon ne krijimin e perceptimeve reale.
Preferencat ne perceptim (Bias in
Perception)-njerezit e ndryshem mund ta perceptojne ne menyre te ndryshme nje
sjellje te njejte. Kjo ndodhe per arsye te preferencave ne perceptim duke
perfshire ketu: Selektimin- shpjegon tendencen e njerezve per ti rregulluar
informations ne favor te tyre.
Frame of refference-
perceptimi I gjerave mbeshtetur ne
perspektive individuale. Stereotipet- menyre e perceptimit gjate se ciles vijme ne perfundime per
nje grup te caktuar njerezish dhe kete perfundim e aplikojme ne nje individ.
Njerezit krijojne stereotipe per:nacionalitetin, religjionin
Pritjet,(Parashikimet)-(Expectations;
“Bird in the hand”)- shpjegon qe shpesh
individet ndegjojne ate cka deshirojne te ndegjojne.Pritjet per nje rezultat
te paramenduar.
Faktoret e jashtem te perceptimi jane:premise,intenziteti,kontrasti,levizja,perseritja,risia.
QENDRIMET jane
vleresime pozitive apo negative te njerezve ,gjerave dhe situatave.Sjelljet
jane faktor kyq ne percaktimin e paraqitjes se individit.Ato jane te formuara
bazuar ne perceptime. Familja shoket, profesoret, mediat ndikojne ne formimin e
sjelljeve te nje individi.
Efekti “Pygmalion”-
eshte teori e cila shpjegon qendrimet e nje idividi per nje fakt te
caktuar bazuar ne profecine e tij. P.sh.
Parashikimet dhe qendrimet e menagjereve per sjelljet e punetoreve te tyre.Kjo
tregon se qendrime e menaxheret luajne nje rol te rendesishem ne performanca.
Qendrimet ndikojne gjitshashtu ne knaqesine ndaj punes.Njerezit me
karakteristika optimiste te personalitetit dhe me vetebesim shfaqin knaqesi me
te madhe ndaj punes. Kjo e fundit varet nga gjashte faktore
kryesore:-Personaliteti - Puna –Compensime -Stafi -Menaxhim -Knaqesia per pune
o
SHTATE LLOJET E(zotesise) FUQISE: Fuqia autoritare eshte
tip i fuqise e cila perfshine format e kercnimeve dhe ndeshkimeve me qellim qe
te arrihen rezultate. Fuqia nderlidhese
bazohet ne mardheniet e personit me njerezit e tjere me ndikim ne menyre qe te
arrihet qellimi I caktuar. Fuqia
shperblyese bazohet ne aftesine e personit per te
ndikuar tek te tjeret duke iu ofruar atyre dicka me vlere. Fuqia legjitime
bazohet ne fuqine e personit ne organizate.(Punetoret ndihen te detyrauar te
bejne ate cka punedhenesi thote.) Fuqia referuese bazohet ne mardheniet personale te personit me te tjeret. Fuqia Expert ne
aftesite the njohurit e personit I cili posedon nje fuqi te tille.
MOTIVIMI
paraqet gatishmerin e individit qe te perpiqet per arritjen e objektivave te
organizates duke vene ne perdorim nje sasi energjish dhe perpjekjesh, me kusht
qe keto perpjekje te sjellin plotesimin e qellimeve individuale.
Procesi I Motivimit-Nevoja
e perceptuar (si mungese e perceptuar qe shkakton
nje sjellje e cila synon te largoje kete mungese),Nxitja per te vepruar, Objektivi
(motivimi drejtohet gjithmone ne arritjen e nje objektivi qe jane forca qe e
drejtojne perpjekjen e njeriut).
o
TEORIA E TRI NEVOJAVE (ALDERFER) Nevojat e egzistences
o
Nevojat per marredhenie me te tjeret
o
Nevojat pe r zhvillim
Dy supozimet themelore te teorise se motivimit permes
objektivave:
1) Njerezit punojne mire ne qofte se aktiviteti I tyre ka
kuptim (ne qofte se ata e shohin nje qellim me te larte nga ai I zakonshmi)
2. Shumica e njerezve perpiqen te arrijne
objektivat ne qofte se e din se cilat jane ato objektiva dhe qe do te kene
shperblim ne arritjen e tyre.
TE ARDHURAT TE BRENDSHME DHE TE JASHTMET-te ardhurat e
brendshme jane te ardhura qe kontrollohen dhe
ndihen nga punonjesi dhe vetem drejteperdrejte nga individi(si kenaqesi ose
vlere qe merr individi nga kryerja e punes; statusi,rritja,vetevleresimi etj
Te ardhurat nga jashte
kontrollohen nga te tjeret (nga mjedisi qe e shoqeron ne
pune;pagat,gradimet,shperblimet,etj.
TEORIA E PRITJES
Thelbi I saj qendron ne ate qe njerzit
jane te motivuar per te punuar kur presin te arrijne gjerat qe duan nga
puna(element kyq eshte perceptimi. Eshte teori e Victor Vroom dhe
Porter-it (Forca e nje qellimi per te vepruar ne nje menyre te caktuar, varet
nga fuqia e besimit se ky veprim do te
shoqerohet me nje rezultat
Vendimi individual sipas teorise se pritjes varet: Nga
shpresa se perpjekjet individuale qojne ne kryerjen e punes-arritjen e
objektivit, Nga shpresa qe kryerja e punes do te shperblehet dhe Nga
shpresa qe ky shperblim do ti ploteson nevojat e individit.
PRITJA-Paraqet
besimin e individit se nje mase e caktuar perpjekjesh do te ndiqet nga
realizimi I detyrave ne nje mase te caktuar qe varen nga vetevleresimi, suksesi
I meparshem ne pune, ndihma qe merr nga bashkepuntoret, informacioni I
nevojshem per pune dhe paisja dhe cilesia e punes
Instrumentaliteti (Kuptimi)- Eshte besimi I individit qe nje
rezultat I caktuar ne pune (shperblimi) varet nga kryerja e detyres ne nivel te
caktuar
VALENCA-Ka
te beje me vleren negative apo pozitive qe individet I vene nje te ardhure te
caktuar
Valenca lidhet direkt me performancen
qe tregon se qdo pune ofron lloje te ndryshme shperblimesh
TEORIA E PRITJES TRGON SE MOTIVIMI INDIVIDUAL VARET NGA:
o
Shpresa se perpjekja e tij do te qoje
ne kryerjen e punes, arritjen e objektivave
o
Shpresa qe kryerja e punes do te
shperblehet
o
Fakti se ky shperblim do te plotesoj
nevojat-objektivat individuale.
MOTIVIMI SI FUNKSION I PROJEKTIMIT TE PUNES-Nje nder faktoret kryesor qe ndikon ne nivelin e motivit te
punononjesit eshte struktura e punese se tij. Kuptimi
dhe objektivat e punes paraqesin punen duke treguar disa komponent te saj :
detyrat, autoritetin, pergjegjesine, teknologjine, marredheniet, statusin dhe
mundesite.
Puna-burim I motivimit-Neqoftese
menaxheret mund te projektojen punen asi soji qe punonjesit e konsiderojne
interesante, puna vet mund te behet burim I motivimit
Objektivat e Punes:Te
sherbej si mjet per arritjen e qellimit te organizates, Te sherbej si mjet per plotesimin e nevojave te punonjesve
(individit)
Karakteristikat e Punes: Llojshmeria
e mjeshtrive,Identiteti I detyres,Rendesia e detyres
Autonomia,Informacioni ne pune
PROJEKTIMI I PUNEVE Projekti
I punes nenkupton menyren se si kombinohen detyrat per te formuar punen
complete. Riprojektimi I
punes (perfshine ndryshimin e puneve
specifikeose te grupeve te puneve qe lidhen me njera tjetren me qellim rritjen
e cilesise dhe produktivitetit te punes
Projektimi I punes ka dy rruge qe mund te ndiqen: Tradicionale(pershtatja e njerzve me punen), Moderne (pershtatja e punes me njeriun)
GRUPI (SJELLJA NE GRUP)
Nje grup paraqet dy ose me shume persona te pavarur qe
nderveprojne dhe influenciojn njeri tjetrin per te plotesuar nje qellim te
perbashket.
Normat grupore-Jane
rregulla dhe modele te sjelljes te pranuara dhe te pritura nga antaret e nje
grupi apo ekipe.
Fazat e formimit te grupit (Tuckman)- Grupet
jane ne gjendje te vazhdueshme ndryshimi:
- Formimi (faza kur individet fillojne te zbulojne nga
pak njeri tjetrin)
- Trazimi (faza e ideve ku ka shum diskutime dhe
konflikte, testohet udheheqesi dhe pozicioni personal)
- Krijimi I normave
- Ekzekutimi
- Shkeputja
o
Degjenerimi I grupit
Degjenerimi
o
Denormimi
o
Detrazimi
o
Deformimi
o
Feedback
o
Kohezioni grupor-Fortesia
e lidhjeve percaktohet si mase ne te cilen antaret jane te terhequr ndaj njeri
tjetrit, deshirojne te mbeten ne grup dhe jane te perkushtuar ndaj tij. Permbahet
nga 2 komponente:1.Faktoret socio-emocional (deshira)2.Instrumental (nevoja)
Efekti Asch ne konformizem-Paraqet shtrembimin e gjykimeve individuale nen efektin e nje
gjykimi te kundert te dhene nga te gjithe antaret e grupit ne menyre unanime
Marrja e vendimeve ne grup- kuptohet si zgjedhje e bere nga nje grup veprimesh
alternative qe mund te kryhen per te arritur nje apo disa qellime.
Avantazhet dhe Disavantazhet e perdorimit te grupit per
vendosje
Avantazhet (Informacion
dhe njohuri e plote, rritje pranueshmerise si nje zgjedhje, dhe rrijta e
legjimitetit.
Disavantazhet(Harxhimi
I kohes, presioni per konformizem, pergjegjesi e paqarte.
Efektiviteti dhe Efikasiteti I marrjes se vendimit ne grup
Efektiviteti matet me kohen, shkallen e
pranushmerise dhe shkallen e keativitetit
Efikasiteti matet me kohen dhe
shpenzimet
Procesi I marrjes se
vendimeve ne grup
Teknika e grupit nominal (antaret e
grupit jane fizikisht te pranishem por veprojne ne menyre te pavarur. Teknika
Delf-it nuk lejon takimin fizik te antarit te grupit
EKIPI-Ekipi
eshte nje numer I vogel njerzish me aftesi qe te plotesojne njeri tjetrin te
perkushtuar ne arritjen e nje qellimi te perbashket qe ne realizimin e
objektivave te punes e konsiderojne njeri tjetrin reciprokisht pergjegjes.
KUR GRUPI BEHET EKIP: Udheheqja
behet aktivitet qe nuk e kryen vetem nje njeri.
Pergjegjesia kalon nga individual ne
kolektive dhe anasjelltas.
Zhvillon qellimin e vet.
Zgjidhja e problemeve eshte menyre e
jeteses e jo nje aktivitet parcial.
Efektiviteti matet nga rezultati I
perbashket
KOMUNIKIMI-Procesi
I kalimit te informacionit dhe I kuptimit te tij nga nje burim tek nje
destinacion marres.
o
Procesi I komunikimit: Nisesi ,Kodimi,Mesazhi,Kanali,Marresi,Dekodimi,Feetback
o
Modelet e komunikimit: Horizontal Vertikal Lateral
o
POLITIKA ORGANIZATIVE: Natyra e politikes organizative – aftesite politike zhvillohen atehere kur perdoret
fuqia.Politika eshte proces I mbledhjes dhe perdorjes se fuqise.
o
Sjellja
politike- rrjeti, reciprociteti dhe aleancat
jane disa nga sjelljet e rendesishme politike. Rrjeti eshte proces I
zhvillimit te mardhenieve me qellim te socializimit dhe berjes se politikave.Reciprociteti
perfshin krijimin e obligimeve dhe zhvillimin e aleancave/unioneve te cilat
sherbejne per te arrtitur qellimet e caktuara.Aleancat/Unionet jane
rrjete qe ndihmojne nje menaxher te arrije qellimet e tij.
o
Disa rregulla
per zhvillimin e aftesive politike
-nese deshirojme te arrijme ne poziten e nje
o
lideri korporativ atehere duhet te
zhvillojme aftesite politike.
-Meso kulturen organizative -
si funksionon organizata zyrtarisht dhe jo zyrtarisht.
Zgjedh sjellejn politike per ta afirmuar vetveten, mirepo sigurohu qe te
perdoresh metoda te cilat jon te pershtatshme dhe etike.
-Meso per lojetaret e fuqishem
- vendimet e rendesishme jan te bera nga lojtaret me te fuqishem ndaj meso kush
jane keta lojetare dhe mbaj mend qe
shefi juaj eshte lojtari kryesore per ju.
-Mos e befasoni shefin tuaj -
meso cka shefi juaj kerkon nga ju dhe beni ate qe ai kerkon.
-Behu nje lojtare i sinqerte -
varesisht ne cfare organizate gjendeni duhet te fitonin respektin dhe besimin e
te tjereve.
- Rrini i kyqyr ne
“grapevine” - mund te iu ndihmoj ne mesimin e kultures organizative
dhe te kuptoni se kush jane lojtaret kyq
qe perfshihen ne bashpunimet tuaja.
-Zgjedhni konfliktet –
konfrontoni individed apo grupet te cilat dyshohen qe jane krijues te
konflikteve
o
MANAGING CONFLICT-Konflikti shfaqet
atëherë kur njerëzit nuk pajtohen me njeri tjetrin ose janë kunder. Nëse
menaxherët dëshirojnë të jenë të suksesshëm duhet te kenë një zgjidhje të fortë
për konfliktin dhe aftësi për negociata. Menaxhimi i mirë I konfliktit ndikon në
knaqësinë për punën
THE PSYCHOLOGICAL CONTRACT-Të gjitha lidhjet njerëzore lidhen me marrëveshje
psikologjike.Marrëveshja psokologjike është e përbërë nga parashikimet e
brendshme të cdo grupi.
Në punë ju keni një sërë parashikimesh
rreth asaj që do ti kontriboni organizatës(përpjekje,kohë dhe aftësi) dhe asaj
që ajo do t’ju mundësojë (kompenzim dhe knaqësi në punë).Shpesh nuk jemi të
vetëdijshëm për parashikimet tona deri sa ato bëhen realitet.
KONFLIKTET Konflikti lind kur kontrata
psikologjike shkatërrohet,gjë që ndodh për dy arsye primare: 1)Dështimi në shprehjen e parashikimeve
tona ,dhe dështimi në përfshirjen e parashikimeve të të tjerëve.
2)Supozimi se të tjerët kanë të njejtat
parashikime që kemi edhe ne.Përderisa njerëzit shohin parashikimet tona cdo gjë
është në rregull;kur ata nuk I njohin ato atëherë jemi në konflikt.Pra është e
rëndesishme ti ndajmë informatat dhe ti shprehim parashikimet tona me ngulm.
Functional and dysfunctional conflict-
o
Konflikti I cili parandalon arritjen e
objektivave të organizatës është negativ ose dysfunctional conflict(konflikt
jofunksional).
o
Kur mospajtueshmëria dhe qëdrimi kunër
mbështët arritjen e objektivave të organizatës atëhërë konflikti është pozitiv
dhe quhet functional conflict(konflikt
funksional).
SHMANGJE (AVOIDING) CONFLICT STYLE
o
Personi I cili shmang konfliktet synon
të injorojë konfliktin dhe jo ta zgjedh atë.
o
Nëse ju shmangni konfliktin ju
tregoheni joguximtar dhe jobashkëveprues.Njerëzit shmangin konfliktin duke
refuzuar të marrin një qëndrim,duke u tërhequr mentalisht.
o
Situata humbje-humbje rezulton atëherë
kur konflikti nuk është zgjidhur
o
Avantazhi në shmangjen e konflikteve
është se mund ti mbash lidhjet të cilat do rrezikoheshin nga zgjidhja e konfliktit
Disavantazhi është që konflikti nuk
zgjidhet
Shmangje (Avoiding) conflict style-con në konflikt brenda personit I cili e bën këtë
zgjedhje,gjithashtu njerëzit synojnë të përfitojnë nga shmangësi.
Disa menaxherë lejojnë puntoret te
punojnë dobët vetëm që mos të konfrontohen me ta.Shmangja nuk I largon
problemet ajo vetëm sa I keqëson ato.
Sa më gjatë t’i shmangesh konfrontimit
me të tjerët aq më I vështirë bëhet konfrontimi.
Kur nuk keni kohë të zgjedhni
konfliktin ose kur njerëzit janë të ndjeshëm atëherë zgjidhjen e situatës e
bëni më vonë.
Sjellja pasive-agresive e përkeqëson
situatën duke iu bërë dëm lidhjeve njerëzore
Accommodating conflict style -Akomodimi I konfliktit synon të zgjedh konfliktin duke i
hapur rrugën anës kundërshtuese.kur ju përdorni këtë lloj të menaxhimit të
konfliktit ju jeni I paguximshëm mirëpo bashkëveprues.
Ju plotësoni nevojat e të tjerëve dhe
nuk kujdeseni për tuajat duke lënë të tjerët të zgjedhin rrugën e tyre.Krijohet
situata fitues-humbës.
Ndryshimi në mes të shmangjes së
konfliktit dhe akomodimit të tij është se kjo e fundit ju shtyen të bëni gjëra
të cilat nuk dëshironi.
Nëse ju dhe një person tjetër punoni
bashkë në një projekt dhe ju punoni sipas mënyrës së tij ,edhe pse ju nuk
pajtoheni me këtë, ju keni zgjedhur mënyrën e
akomodimit të konfliktit,dhe kështu ju përfundoni duke bërë dicka që nuk
dëshironi
Avantazhi në akomodimin e konfliktit është se ju mbani lidhjet me të tjerët duke bërë gjërat
sipas mënyrës se tyre.
Disavantazhi në akomodimin e konfliktit është se duke lëshuar rrugë(nënshtruar) mund të bëhet e
kundërta nga ajo që keni pasur për qëllim.personi që nënshttrohet mund të ketë
një zgjidhje më të mirë.
Përdorimi i vazhdueshëm i këtij lloji të menaxhimit të
konfliktit mund të sjell përfitime të mëdha nga ana kundërshtuese.
o
Akomodimi I konfliktit është I përshtatshëm të bëhet atëherë
kur:
o
Ju pëlqen roli I ndjekësit(përcjellësit)
o
Ndryshimet për të cilat jeni pajtuar nuk janë të rëndësishme
për juve por janë të rëndësishme për personin tjeter.
o
Dëshironi ti mbani lidhjet e rëndësishme mbi cdo gjë
o
Koha e zgjidhjes së konfliktit është e limituar
o
Personi me të cilin jeni në konflikt ushtron forcë
Forcing conflict style-Detyrimi I konfliktit synon ta zgjidh konfliktin duke
përdorur sjellje agresive për të zgjedhur rrugën e duhur.
Kur ju përdorni këtë lloj menaxhimi
konflikti ju jeni jobashkëveprues dhe agresiv,ju bëni gjithcka për të kënaqur
nevojat tuaja dukë shfrytëzuar nevojat e të tjerëve
1.Sjellja organizative 7. Accommodating conflict style
1.Organizational behavior
7.Forcing conflict style
1.Metodat e studimit ne SO
1.Variablat individuale te pa varura
1.Perceptimi I rolit
1.Variablet e varura
1.Sjellja ne pune(kuptimi)
1.Vlerat,vlerat instrumentale,karakteristikat,hierarkie e
tyre
2.Qendrimet,karakteristikat,
2.Qendrimet ne mjedisin punonjes
2.Funksionet e qendrimeve
2.Personaliteti
2.Single traits of persolality
2.Kontrolli,optimismi,tendenca per te ndermarr rreziqe
2.Perceptimi
3.Selektimi
3.Frame of reference
3.Pritjet
3.Faktoret e jashtem te percetimi
3.Qendrimet
3.Efekti PYGMALION
3.7 llojet e fuqise
3.Motivimi
3.Te ardhurat e brenshme dhe te jashtme
4.Teoria e pritjes
4.Pritja
4.Instrumentaliteti
4.Valenca
4.Motivimi si funksion I projektimit te punes
4.Puna-burim I motivimit,objektivat dhe karakteristikat e
pun
4.Projektimi I puneve
4.Grupi(sjellja ne grup),normat grupore,fazat e formimit te
grupit
5.Efekti Asch ne konformizem,marrja e vendimeve ne grup
5.Avantazhet dhe disavantazhet e perdorimit te grupit
Per venodsje
5.Efektiviteti dhe efikasiteti I marrjes se vendimeve ne
grup
5.Procesi I marrjes se vendimeve ne grup
5.EKIPI,kur grupi behet ekip
5.KOMUNIKIMI,modelet e tij
5.Politika org,sjellja politike
6.Managing conflict
6.The psychological contract
6.Konfliktet
6.Functional and dysfunctional conflict
6. SHMANGJE
(AVOIDING) CONFLICT STYLE
Teoria motivim-higjiene (Herzberg)
o
Faktoret higjiene (politika e
kompanise, administrata, paga dhe kushtet e punes)
o
Faktoret motivues (arritjet,
mirnjohjet,pergjegjesite dhe perparimi)
Kjo
teori niset nga besimi se marredhenia e nje njeriu me punen qe kryen dhe
qendrimi ndaj punes mund te percaktojn suksesin dhe deshtimin
Faktoret e higjienes
- Politika e kompanise
- Administrata
- Marredhenjet midis njerezve
- Kushtet e punes dhe
- Paga
Kur keta faktore jane te pershtatshem, njerezit nuk jane te paknaqur(Kjo
nuk do te thot qe te jene te knaqur)
Te ardhurat si faktore motivues:
o
Te ardhurat jane tersia e shperblimeve
qe antaret marrin per punen qe bejne ne organizate.
o
Jane perforcues pozitive qe nxisin
sjellje te orientuara nga realizimi I detyrave te punes.
TEORIA E PRITJES
Thelbi I saj qendron ne ate qe njerzit
jane te motivuar per te punuar kur presin te arrijne gjerat qe duan nga
puna(element kyq eshte perceptimi)
o
Eshte teori e Victor Vroom dhe
Porter-it (Forca e nje qellimi per te vepruar ne nje menyre te caktuar, varet
nga fuqia e besimit se ky veprim do te
shoqerohet me nje rezultat
No comments:
Post a Comment