12Nuk ka negociata. Tregu konkurrues detyron përcaktimin dhe kontrata i jepet atij meofertën më të ulët.*Negocimi bëhet kur çmimi përcaktohet nëpërmjet një procesi pazaresh (merr e jep).

Në një situatë të tillë klienti mund të nxjerrë:



Kërkesën për informacionin (KPI)



Kërkesën për kuotim (KPK)



Kërkesën për propozim (KPP)

*Tre faktorët kryesorë të negocimeve janë:



Aftësia për kompromis



Përshtatja



Besimi i mirë*Negocimet duhet të planifikohen. Një listë tipike e aktiviteteve duhet të përfshijë: –Zhvillimin e objektivave –Vlerësimin e oponentit tuaj –Përcaktimin e strategjisë dhe të taktikave –Grumbullimin e fakteve –Kryerjen e analizës komplete të çmimit dhe kostos

Periudha e dhënies së kontratësCikli i dhënies së kontratës rezulton në nënshkrimin e kontratës. Ka disa tipe tëkontratave.

Procesi i negocimit përfshin edhe zgjedhjen e tipit të kontratës. – 

Objektivi i kësaj periudhe është të negociohet kontrata e një lloji dheçmimi që do të rezultojë në një risk të arsyeshëm të kontraktorit dhe do të  siguroj kontraktorin me stimulin më të madh për përformancën eficentedhe ekonomike.

*

Ka disa elemente kryesore të caktuar për shumicën e kontratave:

 – 

Marrëveshja reciproke:

Duhet te ketë ofrim dhe pranim – 

 Pagesa:

Duhet të bëhet pagesa me para – 

 Aftësia e kontraktimit:

Kontrata do të lidhet vetëm nëse kontraktori kaaftësinë për të kryer punën. – 

Qëllimi legal:

Kontrata duhet të lidhet për një qëllim legal – 

 Forma e kontratës jepet sipas ligjit:

Kontrata duhet të reflektoj detyriminligjor të kontraktuesit ose mungesën e obligimit për të dhënë produktin përfundimtar.*

Dy janë format më të zakonshme të kontratave:

1.

Kontrata e përfundimit 

2.

Kontratë me afat 

1.

 Kontrata e përfundimit:

 Kontraktorit i kërkohet që të shpërndajë produktin përfundimtar në mënyrë definitive teklienti.Me t’u dorëzuar dhe pranuar prej tij, kontrata konsiderohet e përfunduar dhe pagesafinale mund të bëhet

1.Kontratë me afat:

 

13Kontrata kërkohet për të realizuar një punë specifike dhe jo produktin përfundimtar. Punashprehet në ditë/njerëz (ose muaj vite) për një periudhë specifike kohe duke përdorur nivelet e aftësive të personelit të specifikuar si dhe fasilitetet e nevojshme

*Lloji i kontratës që zgjidhet bazohet në:

 –Nivelin e përgjithshëm të kostos dhe riskun e skedulit –Llojin dhe kompleksitetin e kërkesës (risku teknik) –Analizën kosto/çmim –Urgjenca e kërkesave –Periudha e performancës•*Përgjegjësia e kontraktorit (dhe risku) –Sistemi i vlerësimit të kontraktorit(a është i aftë për raportimin e vlerës së arritur?) –Kontratat e njëkohshme(a do ta zhvendosë punën ekzistuese kjo kontratë?) –Masa e nënkontraktimit (sa punë do të kontraktohet nga burime të jashtme?)

Llojet e kontratave

Përpara se të analizojmë llojet e ndryshme të kontratave duhet të njihemi meterminologjinë që gjendet në to: – 

 Kosto kufi ose kosto e vlerësuar 

është niveli i kostos që kontraktori ështëmë e mundshme që të arrij në kushte normale performance. –*

 Fitimi i parashikuar 

është vlera e fitimit që negociohet dhe vendoset nëkontratë. 

 Niveli tavan dhe dysheme i fitimit 

përbën vlerat maksimum dhe minimum respektivishtndaj fitimit total.

 Pika e prodhimit 

është zakonisht ai nivel prodhimi mbi të cilin ndarja e aranzhimit fillon.*Meqenëse asnjë formë e marrëveshjes së kontratës nuk i përshtatet çdo situate ose projekti, kompanitë normalisht mund të kryejnë një varietet të gjerë aranzhimeshkontraktuale, të tilla si: –Kosto plus përqindjen e pagesës –Kosto plus pagesën fikse –Kosto plus maksimumin e garantuar  –Kosto plus maksimumin e garantuar dhe ndarjen e kursimeve – 

*Çmim fiks

 –Çmim fiks me pagesë stimul –Çmim fiks me rregullim të çmimit ekonomik  –Vetëm koha, materialet dhe orët e punës –Kombinime –Joint venture –*

 Në kontratën me çmim fiks

kontraktori duhet të vlerësoj me kujdes koston që duhet të arrihet.

*

 Kontrata me kosto plus pagesën fikse

është përdorur kur ka një besim që saktësia e caktimit të çmimit nuk mund të arrihet mendonjë mënyrë tjetër.*

Në kontratat me

maksimumin e garantuar dhe ndarjen e kursimeve

,

kontraktori paguhet me një pagesë fikse për fitimin e tij dhe rimbursohet për koston aktuale të

 

14materialeve, të punës së ndërtimit dhe gjithë koston e punës tjetër, por deri në nivelintavan të përcaktuar si “maksimumi i garantuar”. .*

 Kontrata me çmim fiks dhe pagesë stimuli 

  janë të njëjta me kontratat me çmim fiks me përjashtim se ato kanë një klauzolë për tërregulluar fitimin total me një formulë që varet nga kosto totale finale e përfundimit të projektit dhe që është rënë dakord më përpara si nga pronari ashtu edhe nga kontraktori.

*Kontratat

kosto plus pagesë stimuli 

janë të njëjtat me kontratat kosto plus me përjashtim që ato kanë një klauzolë për tërregulluar pagesën e përcaktuar me një formulë që krahason koston totale të projektit mekoston e vlerësuar.

Kontratat me stimuj

Për të zvogëluar disa nga problemet e përmendura më përpara, klientët veçanërishtqeveria, vendosin objektiva për stimuj në lidhje me kontratat e tyre.*

Cikli i administrimit të kontratës

Administratori i kontratës është përgjegjës për përputhjen me kontraktorin të kushteve tëkontratës dhe për sigurimin që produkti final është përshtatur për përdorim.

*Funksionet e administratorit të kontratës përfshijnë:

 –Menaxhimin e ndryshimit –Interpretimin e specifikimeve –Garancitë –Menaxhimin e nënkontraktori –Kontrollin e prodhimit –Deklarimet që mund të hiqet dorë –Prishjen e kontratës –Zgjidhjen e mosmarrëveshjeve –Përfundimin e projektit –Skedulet e pagesës –Mbylljen e projektit*Përfaqësuesi i kontratës përcakton dhe ndihmon në:



Tipin e kontratës



Afatet dhe kushtet që kërkohen



Çdo kërkesë speciale



Kërkesat në cash flow



Të dhënat për pronësinë dhe patentënMONITORIMI & KONTROLLI I PROJEKTITMonitorimi dhe kontrolli i projektit janë në një farë mënyre ana e kundërt e planifikimitdhe zgjedhjes së projektit.

*

 Monitorimi 

 

është mbledhja, regjistrimi dhe raportimi i informacionit që lidhet me çdo apo gjithaaspektet e performancës së projektit që menaxheri i projektit apo të tjerët në organizatëdëshirojnë të dinë. 

*Vlerësimi dhe kontrolli

janë pjesë e punës së çdo menaxheri të projektit.Pa dyshim që për projektet më të mëdha kontrolli informal është i vështirë, ndërkohë qëkontrolli formal është i nevojshëm.*

12.1 Cikli planifikim-monitorim-kontroll