Tatimi mbi vlerën e shtuar

                             Tatimi mbi vlerën e shtuar

                  Objekti  i taturjes në Tatimin mbi Vleren e Shtuar

TVSH duhet të ngarkohet ne :

1.  Furnizimin e mallrave dhe shërbimeve të bëra për konsideratë brenda territorit   të Kosovës nga personi i tatueshëm që vepron si i tillë,

2. Importimin e mallrave në Kosovë.

3. TVSH në importime duhet të ngarkohet dhe të bëhet e pagueshme në pajtueshmëri me rregullimet për detyrimet doganore.

                               Obliguesit tatimore

                                   

1. Person i tatueshëm është cilido person fizik ose juridik i cili është i detyruar të regjistrohet për TVSH. Një person është i detyruar për t’u regjistruar për TVSH, kur personi në mënyrë të pavarur kryen aktivitetet ekomomik në mënyrë të rregullt apo të parregullt në Republikën e Kosovës, në pajtim me nenin 4 të Ligjit dhe qarkullimi i të cilit ( duke përfshirë edhe qarkullimin e furnizimeve të liruara të TVSH-së) në tërësi për 12 muajt e kaluar, e tejkalon pragun prej 50.000 euro. Në muajin kur tejkalohet pragu llogaritet për periudhë dymbëdhjetë mujore (12) të llogaritjes.

Shembull, nëse një person në 12 muajt e fundit ka pas qarkullim 49 000 euro dhe njëherit ka kryer furnizimin e fundit në vlerë prej 3 000 euro, pjesa e tatueshme e furnizimit të fundit do të jetë vetëm vlera që ka tejkaluar furnizimet e përgjithshme prej 50 000 euro që në këtë rast është shuma 2 000 euro.

2. Personi i tatueshëm duhet të ketë numrin fiskal të lëshuar nga ATK, i cili do ti paraprijë regjistrimit për TVSH.

3. Personi i tatueshëm që është i detyruar të regjistrohet por që ende nuk është regjistruar për TVSH duhet të dërgoi aplikacionin për regjistrim në Zyrën e Shërbimeve për Tatimpagues në Regjionin përkatës, brenda 15 ditëve kalendarike pasi që të konsiderohet të jetë person i tatueshëm.

4. Pragu i përmendur në paragrafin 1 të këtij neni nuk vlen për personat që nuk janë të themeluar në Kosovë. Personat e tillë janë të detyruar të regjistrohen për TVSH në Kosovë në qofte se ata kryejnë furnizime në Kosovë dhe duhet të emërojnë një përfaqësues tatimor Personi i tatueshëm duhet të regjistrohet në emrin e tij dhe në emrin e përfaqësuesit tatimor përpara se të kryej ndonjë furnizim duke e pasur vendin e furnizimit në Kosovë.

5. Përjashton nga TVSH personat e punësuar apo personat tjerë, me sa ata janë të lidhur me punëdhënës nëpërmes të kontratës së punësimit ose me ndonjë detyrim tjetër ligjor që krijon marrëdhënien punëdhënës i punësuar dhe ka të bëjë me kushtet e punës, pagesën dhe përgjegjësitë e punëdhënësit.

6. Autoritetet e nivelit qendror dhe lokal dhe organet tjera të rregulluara me ligj, nuk duhet të konsiderohen si persona të tatueshëm në lidhje me aktivitetet ose transaksionet në të cilat angazhohen si autoritete publike, edhe atëherë kur mbledhin tagra, taksa, kontribute ose pagesa në lidhje me ato aktivitete ose me ato transaksione.

Mirëpo kur ato angazhohen në aktivitetet ose transaksionet e përkufizuara në Aneksin 1 të këtij ligji, në lidhje me këto aktivitete ose me këto transaksione ato duhet të konsiderohen si persona të tatueshëm, me kusht që këto aktivitete të mos zhvillohen në shkallë shumë të ulët sa që të jenë të papërfillshme, ose nëse zhvillohen nga personat juridik apo fizik, ku personat e tillë nuk do të ishin të obliguar të regjistrohen për qëllime të TVSH-së, sikur që është referuar në nenin 6 të këtij ligji.

4. Organet e organizatave Ndërkombëtare, Shtetet e huaja dhe agjencionet e tyre nuk duhet të konsiderohen  si persona të tatueshëm në lidhje me aktivitetet ose transaksionet e  ngjashme apo identike me ato të   përmendura në paragrafin 3 të këtij neni, edhe nëse ato pranojnë pagesa në lidhje me ato aktivitete. Mirëpo agjencionet e shteteve të huaja duhet të konsiderohen     si persona të tatueshëm në lidhje me ato  aktivitete ose transaksione kur trajtimi i tyre në shtetin e tyre mundë të qonte në konsiderimin e këtyre  aktiviteteve sikur janë zhvilluar nga personi i tatueshëm.

                         Certifikata për import dhe eksport

Personat të cilët dëshirojnë të përfshihen në veprimtari të import/eksportit, kërkohet të marrin një certifikatë import/eksporti para se të ndërmarrin ndonjë aktivitet importi apo eksporti nëse ata:

1. Importojnë mallra në Kosovë, nëse personi nuk është i regjistruar për TVSH,

2. Eksportojnë mallra nga Kosova, nëse personi nuk eshte i regjistruar për TVSH,

Dispozitat e përgjithshme lidhur me kërkesën për tu regjistruar dhe për të lëshuar Certifikatën e regjistrimit

• Çdo person që i përmbush të gjitha kushtet e përkufizimit mbi personin e tatueshëm të referuar në nenin 4 të këtij Ligji, kërkohet që të regjistrohet për TVSH, nga momenti kur
• furnizimet totale deri në periudhën e dymbëdhjetë (12) muajve të fundit e tejkalon pragun prej pesëdhjetëmijë (50,000) €. Llogaritja e periudhës dymbëdhjetë (12) mujore, fillon nga muaji në të cilin është tejkaluar pragu. Vetëm pjesa e furnizimit e cila rezulton në tejkalimin e pragut do të merret parasysh për qëllime të TVSH-së.

2. Kur personi të jetë regjistruar për qëllime të TVSH-së, ATK duhet t’i lëshoj atij personi të tatueshëm certifikatën e regjistrimit e cila përmban emrin, numrin e tij fiskal dhe numrin

3. Personi fizik që zhvillon aktivitet ekonomik të njëjtë apo të ndryshëm dhe ka disa vende të aktivitetit ekonomik brenda Kosovës, për qëllime të këtij Ligji duhet të identifikohet përmes një numri individual dhe unik të regjistrimit për TVSH.

5. Siç është paraparë me nenin 6 paragrafi 5 i Ligjit, personat jo rezident të cilët do të zhvillojnë aktivitet ekonomik në Kosovë, nuk i nënshtrohen rregullave dhe procedurave që kanë të bëjnë me pragun  regjistrim në TVSH, por do të konsiderohen si persona të tatueshëm që nga momenti i fillimit të aktivitetit të tij ekonomik në Kosovë dhe janë të obliguar të regjistrohen me një përfaqësues tatimor përpara se t’i kryejnë furnizimet në Kosovë, përveç rasteve kur pranuesi është i detyruar të paguajë TVSH-në mbi furnizimet

në pajtim me nënparagrafët 1.2, 1.3, 1.4 të nenit 52 të Ligjit.

Regjistrimi i Personave në TVSH nga ATK, kur Personi nuk bën Kërkesë për Regjistrim

1. Çdo person i cili ka plotësuar kriteret e nenit 6 të ligjit, dhe nuk është regjistruar për TVSH, do të regjistrohet në mënyrë të detyrueshme nga ATK me efekt retroaktiv nga data kur regjistrimi i tillë është kërkuar siç është përcaktuar në nenin 7 të Ligjit, dhe ATK-ja do të lëshoj Certifikatën e Regjistrimit për TVSH. Nëse ATK-ja e zbulon më vonë se personi i tatueshëm është dashur të  regjistrohet me një datë të mëparshme, ai duhet të paguaj TVSH-në për furnizimet që ai i ka bërë nga data e mëparshme.

Regjistrimi vullnetar

1. Çdo person që i plotëson kushtet e referuara në nenit 4 të këtij Ligji, por që nuk i plotësojnë kërkesat për regjistrim të referuara në nenin 6 të këtij ligji, e ka të drejtën që të zgjedh për tu regjistruar dhe për këtë duhet të njoftojë ATK-në.

Shembull:

Nëse një tatimpagues regjistrohet si deklarues vullnetar për TVSh ,meqenëse qarkullimi i ti është me i vogël se pragu 50.000€ gjithsesi duhet te deklaroje deklaratën mujore nga periudha kur është regjistruar si deklarues vullnetare, pra tatimpaguesi duhet te deklaroje dhe te paguaj TVSh-në për çdo furnizim të kryer nga ai, pas datës së regjistrimit.

4. Çdo person i tatueshëm nëse nuk ka furnizime apo blerje brenda një periudhe, tatimpaguesi duhet  të deklaroje deklaratën e tij me zero.            

                       Çregjistrimi

1. Çdo person i tatueshëm i regjistruar, mund të kërkojë nga ATK, që të anulojnë regjistrimin e tij për qëllime të TVSH-së nëse furnizimet totale gjatë 12 muajve të fundit kanë qenë nën pragun e referuar në nenin 6 të këtij Ligji. Çregjistrimi hyn në fuqi dymbëdhjetë (12) muaj pas datës së paraqitjes së kërkesës.

2. Çdo person i tatueshëm i regjistruar, është i obliguar që të kërkojë çregjistrimin nga momenti i pushimit të aktivitetit të tij. Ai duhet të njoftojë ATK-në brenda pesëmbëdhjetë (15) ditësh nga momenti i pushimit të aktivitetit. Çregjistrimi hyn në fuqi duke filluar prej datës së pushimit të aktivitetit.

3. ATK mund të bëjë çregjistrimin e personit të tatueshëm të regjistruar për qëllime të TVSH-së, kur personi i tillë nuk i përmbushë dispozitat e këtij Ligji. ATK duhet ta njoftoj personin me vendimin dhe të ofroj arsyet në lidhje me vendimin.

                       TRANSAKSIONET E TATUESHME

Furnizimi i mallrave

1. Furnizimi i mallrave nënkupton transferin e të drejtës për të disponuar me pasuri materiale si pronar.

2. Përveç transaksioneve që i referohen paragrafit 1 të këtij neni, secila nga këto si në vijim duhet të konsiderohet si furnizim i mallrave:

• Transferi i pronësisë së pasurisë kundrejt pagesës së kompensimit:
• me urdhrin e bërë nga autoriteti publik;
• në emër të autoritetit publik; ose
• bazuar në dispozitat e Ligjit.

Dorëzimi aktual i mallrave sipas kontratës për qira për një periudhë të caktuar, ose për shitjen e mallrave me kushtet e shtyrjes, e cila e parasheh që në kursi normal te rasteve pronësia duhet të kalojë më së voni me pagesën e këstit të fundit;

-          Transferi i mallrave sipas kontratës, nën të cilën duhet të paguhet provizioni në blerje apo shitje.

-          Dorëzimi i punëve të caktuara të ndërtimit si furnizim i mallrave sikur që do të   definohet me akt nënligjor të nxjerrë nga Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe   Financave.

 Si pasuri të prekshme trajtohen si në vijim:

-          Rryma elektrike, gazi, nxemja, ftohja dhe të ngjashme;

-          Të drejtat in rem që ia janë dhënë mbajtësit, të drejtën e shfrytëzimit të pasurisë së   palujatëshme dhe aksioneve në lidhje me pasurinë e palujatëshme i cili i jep këtij  mbajtësi të drejtën e pronësisë ose posedimit të pasurisë së paluajtshme apo një pjese të saj.

               Aplikimi i mallrave të biznesit për nevoja jo–biznesore

1. Shfrytëzimi i mallrave nga personi i tatueshëm që janë pjesë e mjeteve të biznesit të tij, për shfrytëzim privat ose për personelin e tij apo disponimi me to i lirë nga ngarkimi ose më në përgjithësi shfrytëzimi i tyre për nevoja të tjera nga ato të biznesit, duhet të trajtohet si furnizim i mallrave për konsideratë, ku TVSH është plotësisht ose pjesërisht e zbritshme në këto mallra apo në pjesët e tyre përbërëse.

2. Shfrytëzimi i mallrave për biznes si mostra apo dhurata me vlerë të vogël nuk duhet të trajtohet si furnizim i mallrave për konsideratë.

                    Furnizimi i shërbimeve

1. Furnizimi i shërbimeve nënkupton çdo transaksion i cili nuk e përbën furnizimin e mallrave.

2. Furnizimi i shërbimeve, në mes tjerash, mund të përbëhet prej njërit nga transaksionet si në vijim:

         -    dhënia e pasurisë jo materiale, pavarësisht se a i nënshtrohet dokumentit të  krijimit të titullit të pronësisë;

-   obligimi që të përmbahet nga një veprim, ose të tolerohet një veprim apo situatë;

-    kryerja e shërbimeve në varësi:

- me urdhrin e bërë nga autoriteti publik;

- në emër të autoritetit publik; ose

- bazuar në dispozitat e Ligjeve të Kosovës.

   3. Furnizimi me shërbime te kanalizimit, mbledhjes se mbeturinave dhe dheut për      

           një kundërshpërblim nga ana e organeve komunale ose publike

MOMENTI I LINDJES SË DETYRIMIT DHE NGARKIMI ME

                     TVSH

Momenti i lindjes se detyrimit dhe ngarkimi me TVSH për furnizimet e mallrave dhe shërbimeve ( neni 22 Ligji Nr. 03/L-146)

1. Momenti i lindjes së dertyrimit për të ngarkuar TVSHnë është momenti kur ndodh furnizimi i mallit apo shërbimit. TVSH bëhet e ngarkueshme varësisht se cili nga tri momentet ndodh i pari:

1.1. Furnizim i mallit apo shërbimit,

1.2. Lëshimi i faturës në lidhje me furnizimin e mallit apo shërbimit, ose

1.3. Pranimi i pagesës në avanc/paradhënje, para se të ketë ndodh furniizimi i

      mallit apo shërbimit.

Momenti i lindjes se detyrimit dhe ngarkimi me TVSH për importimin e mallrave

1. Rregulla e përgjithshme:

Momenti i lindjes se detyrimit ndodhë dhe TVSH duhet të bëhet e ngarkueshme kur të importohen mallrat.

      2. Rregullat speciale:

2.1. Mallrat që hyjnë në Kosovë, të cilat nuk janë në qarkullim të lirë dhe vendosen nën njërën nga

      aranzhimet ose situatat e referuara në nenin 35 të këtij Ligji, procedurat kalimtare të doganës, nën

      aranzhimet e përkohshme të importimit me lirim total nga obligimet e importit, ose nën aranzhimet

      kalimtare të jashtme, momenti i lindjes se detyrimit ndodhë dhe TVSH do të bëhet e ngarkueshme

       vetëm kur mallrat pushojnë të jenë të mbuluara nga këto aranzhime apo situata;

2.2. Kur mallrat e importuara i nënshtrohen detyrimeve doganore, duhet të ndodhë momenti i lindjes se  

       detyrimit dhe TVSH do të bëhet e ngarkueshme;

2.3.  Dispozitat në fuqi që rregullojnë Detyrimet Doganore aplikohen lidhur me

        momentin e ngarkimit dhe momentin kur TVSH bëhet e ngarkueshme për mallrat e

        importuara të cilat nuk i nënshtrohen detyrimeve doganore në Kosovë

KREU VI - SHUMA E TATUESHME

Shuma e tatueshme për furnizimin e mallrave dhe shërbimeve

1. Rregulla e përgjithshme:

1.1. Në lidhje me furnizimin e mallrave dhe shërbimeve,  shuma e tatueshme duhet të përfshijë çdo gjë që   

       përbën konsideratën e marrë ose që do të merret nga furnizuesi, në kthim për furnizimin nga

       konsumatori apo pala e tretë, duke përfshirë këtu subvencionet e lidhura direkt me çmimin e furnizimit;

1.2. Nëse furnizimi është për konsideratë në para, vlera e tij duhet të merret si

       shuma e barabartë me konsideratë;

1.3. Nëse furnizimi bëhet për konsideratë që nuk përbëhet nga paratë, ose që nuk

       përbëhet plotësisht nga paratë, vlera e tij duhet të merret sipas vlerës së hapur të tregut për furnizimin.

Vlera e hapur e tregut” nënkupton shumën e plotë që duhet ta paguaj konsumatori në shkallën e njëjtë të tregut në të cilin ndodh furnizimi i mallrave dhe shërbimeve, nën kushtet e konkurrencës së barabartë, për furnizuesin nën mbizotërimin e tregut brenda Kosovës ku është bërë furnizimi, në mënyrë që të marr mallrat ose shërbimet në fjalë në atë moment.

3. Kur nuk mundë të sigurohet krahasimi për furnizimin e mallrave dhe shërbimeve, “vlera e hapur e tregut” nënkupton si në vijim:

              3.1. në lidhje me mallrat, një shumë që nuk është më e vogël se çmimi i blerjes  

                    së mallrave ose të mallrave të ngjashme, ose në mungesë të çmimit të blerjes,

                    çmimi i kostos I përcaktuar në kohën e furnizimit; 

             3.2. në lidhje me shërbimet, një shumë që nuk është më e vogël se kostoja e plotë

                    e personit të tatueshëm që e ofron atë shërbim.

            

Shuma e tatueshme përfshinë faktorët si në vijim:

      4.1. Tatimet, detyrimet, taksat dhe komisionet, duke përjashtuar TVSH-në;

      4.2. Shpenzimet e rastësishme jo të rregullta si ato të komisioneve, paketimit,

             transportimit dhe shpenzimeve të sigurimit, të ngarkuara nga furnizuesi për   

             konsumatorin;

      4.3. Për nevoja të nën-paragrafit 4.2 të këtij neni, shpenzimet jo të rregullta mundë

              të mbulohen me marrëveshje të veçantë.

      5.    Shpenzimet e paketimeve të kthyeshme janë përjashtuar nga shuma e tatueshme   

             mirëpo kjo shumë duhet të korrigjohet nëse paketimi nuk është kthyer.

Shuma e tatueshme nuk duhet të përfshijë faktorët si në vijim:

      6.1. Uljet e çmimit nëpërmes të zbritjes së pagesave të hershme,

       6.2.  Zbritjet e çmimit dhe rabatet e dhëna për konsumatorët dhe të marra prej tyre

               në kohën e furnizimit,

      6.3. Shumat e pranuara nga personat e tatueshëm prej konsumatorit, si ripagesa e

              shpenzimeve të paraqitura në emrin dhe në interesin e konsumatorit, dhe të

              regjistruara në llogarinë e tij të përkohshme.

KREU VIII -   LIRIMET PA TË DREJTËN E ZBRITJES SË TVSH-SË SË

                       ZBRITSHME

Lirimet për aktivitetet e caktuara me interes publik ( neni 27)

1. Shërbimet spitalore dhe kujdesi mjekësor. Duhet të lidhet me shërbimet e mbrojtjes,

    mirëmbajtjes ose shërimit të shëndetit. Lirimi gjithashtu duhet të lidhet me akomodimin, kujdesin dhe  

    ushqimin e pacientëve , dhe furnizimet tjera që lidhen ngushtë me furnizimet e liruara .

2 Shërbimet spitalore dhe të kujdesit mjekësor janë të liruara vetëm kur këto shërbime kryhen nga

    një person i cili është i autorizuar për ofrimin e shërbimeve shëndetësore dhe mjekësore në  

    Kosovë.

3. Kur furnizimi kryhet nga institucionet private shendetesore të cilat janë të licencuara nga

    organet kompetente të Kosoves , është kusht që çmimet e ngarkuara nga furnizuesi i tillë të jenë

    të krahasueshme me çmimet që ngarkohen nga organet që administrohen me Ligj të Kosovës .

4. Shërbimet e mirëqenies dhe sigurimit social. Lirimi tatimor që i referohet shërbimeve që lidhen 

    me mirëqenien dhe punën e sigurimit  social siç mund të jenë furnizimet e bëra nga infermieria,

    qendrat e kujdesit ditor, shtëpitë e  pleqve dhe të ngjashme kur ato furnizohen nga autoritetet

    kompetente të Kosovës ose nga ndonjë organ tjetër që njihet si autoritet kompetent i Kosovës.

5. Kur furnizimi bëhet nga dikush tjetër e jo nga autoritetet kompetente të Kosovës, është kusht

    që çmimet që ngarkohen nga një furnizues i tillë të jenë të krahasueshme me çmimet që

    ngarkohen nga Autoritetet Kompetente të Kosovës. Si çmime krahasuese normalisht do të

    konsiderohen çmimet që nuk i tejkalojnë çmimet që ngarkohen nga autoritetet që

    rregullohen me Ligj të Kosovës dhe që nuk janë më të larta 30 përqind.

8.Furnizimi i mallrave dhe shërbimeve që lidhen drejtpërdrejtë me shërbimet e referuara në

    paragrafin 1 të këtij neni siç është dërgimi i ushqimit, pijeve medikamenteve dhe të ngjashme

   gjithashtu duhet të lirohen kur ato furnizohen nga furnizuesi që bënë shërbime të liruara.

9. Shërbimet e edukimit. Lirimet nga TVSH-ja për shërbimet e edukimit lidhen me dispozitat në  

                                           vijim:

9.1. Edukimi i fëmijëve , të rinjve , edukimi universitar, trajnimi profesional ose ritrajnimi, nese  

       këto sherbime ofrohen , por që janë të akredituara nga instutucionet kompetente të Kosoves;

9.2.Furnizimet e shërbimeve të përmendura në paragrafin 1 i keti neni ,janë gjithashtu të liruara

      kur furnizohen nga organizatat tjera që njihen nga autoritetet kompetente të Kosovës që   

      posedojnë qëllim apo aktivitet të ngjajshme kur çmimet që ngarkohen janë te  krahasueshme   

      me çmimet që ngarkohen nga organet që rregullohen me Ligj të Kosovës. Si çmime  

      krahasuese normalisht do të konsiderohen çmimet që nuk I tejkalojnë çmimet që ngarkohen

      nga organet që rregullohen me Ligj të Kosovës dhe nuk janë më të larta se 30 përqind;

9.3. Akomodimi dhe ushqimi i nxënësve dhe studentëve në objektet shkollore dhe në shtëpitë e   

       nxënësve dhe studentëve ose të institucioneve të ngjashme po ashtu janë të liruara nga

       TVSH-ja kur këto ofrohen nga furnizuesi që ofron shërbime të liruara të edukimit. Të liruara   

       janë gjithashtu furnizimet tjera të mallrave ose shërbimeve të cilat janë të lidhura ngushtë me

      shërbimet e edukimit që janë furnizime të liruara kur ato furnizohen ofrohen nga një ofrues që

      ofron shërbime të edukimit që janë furnizime të liruara.

Lirimet për Aktivitete Tjera

                     ( neni 28)

1.1. Transaksionet e sigurimit dhe risigurimit, duke përfshirë shërbimet e lidhura të  bëra nga brokerat e  

        sigurimit dhe agjentët e sigurimit;

1.2. Dhënia dhe negocimi i kredisë dhe menaxhimi i kredisë nga personat që e  ofrojnë atë;

1.3. Negocimi, ose çdo tregtim në garancionet e kredisë ose ndonjë siguri tjetër për  para dhe menaxhimi i 

       garancioneve të kredisë nga personi i cili e ofron kredinë;

1.4. Transaksionet, duke përfshirë negocimet dhe depozitat përkatëse, llogaritë  rrjedhëse, pagesat,

        transferet, borxhet, çeqet dhe instrumentet tjera të  negociushme, mirëpo duke përjashtuar mbledhjen e   

        borxheve;

1.5. Transaksionet, përfshirë këtu negocimet, dhe valutat përkatëse, bankënotat dhe parat metalike të

       shfrytëzuara si tender ligjor, me përjashtim të artikujve të  koleksionistëve.

1.6. transaksionet, përfshirë këtu negocimet mirëpo duke mos përfshirë  menaxhimin dhe ruajtjen, në

       aksione, interesin në kompanitë apo asociacionet ose  premtimet e pa garantuara të pagesave dhe letrat 

       tjera me vlerë, mirëpo duke  përjashtuar dokumentet që i japin titullin mallrave, dhe të drejtat dhe letrat 

       me vlerë të referuara në nën-paragrafin 2 të paragrafit 4 te nenit 10 të këtij Ligji;

1.7. Menaxhimi i fondeve investuese speciale sikur që përkufizohen nga  Autoritetet kompetente të 

       Kosovës;

1.8. Furnizimi i pullave postare me vlerë nominale, të vlefshme për shfrytëzim për

       shërbime postare brenda Kosovës, pullave fiskale dhe pullave tjera të ngjashme;

1.9. Bastet, lotaritë dhe format tjera të lojërave të fatit, varësisht nga kushtet dhe

       kufizimet e parashtruara nga Autoritetet kompetente të Kosovës;

1.10. Furnizimi i tokës, tokës në të cilën qëndron ndërtesa apo shtëpia;

1.11. Furnizimi i shtëpive, banesave ose akomodimeve tjera, të shfrytëzuara për

         qëllime relevante të banimit;

1.12. Lizingu ose dhënia me qira e pasurisë së patundshme

3. Lirimet speciale të bëra për Religjionet e titulluara të Kosovës në pajtueshmëri me Ligjin

   Nr. 02/L-31 mbi Liritë Fetare në Kosovë dhe ligjet e tjera të zbatueshme

  

   Organizatat fetare që pranojnë furnizime të liruara ose që bëjnë importe të liruara ,duhet të mbajnë

     shënimet dhe librat ,dorëzimi i pasqyrave vjetore do të zbatohen konform Ligjit mbi Procedurat e  

     Administrates Tatimore 2004/48

LIRIMET NË IMPORTIM DHE LIRIMET TJERA SPECIALE LIDHUR ME IMPORTIMIN

- Lirimet në importim ( neni 29)

Nga TVSH duhet të lirohen si në vijim:

1.1. Lëshimi i mallrave për qarkullim të lirë, nëse furnizimi i mallrave të tilla është

       bërë në territorin e Kosovës nga personi i tatueshëm ku në të gjitha rrethanat është i liruar

        nga TVSH;

1.2.    Mallrat e ri-importuara në kushte të pandryshuara nga personi i cili i ka

          eksportuar mallrat, me kusht që këto mallra të jenë të liruara nga detyrimet doganore

          në  pajtueshmëri me Legjislacionin Doganor;

1.3.    Mallrat e importuara të liruara nga detyrimet doganore dhe te destinuara për:

-  Shfrytëzim zyrtar nga zyrat diplomatike dhe konsullore dhe misionet speciale të akredituara në    Kosovë. Për zyrat konsullore të drejtuara nga zyrtarët konsullor të nderit në pajtueshmëri me këtë  nënpikë duhet të zbatohet një lirim vetëm në mallrat e dërguara nga shteti dërgues, në përjashtim nga mjetet e transportit, me kusht që Ministria përgjegjëse për Marrëdhënie me jashtë të lëshoj aprovim  për këto mallra;

-  Shfrytëzim zyrtar nga organizatat ndërkombëtare, nëse këto janë parashtruar në traktatet marrëveshjet ndërkombëtare të cilat zbatohen në Kosovë;

-  Shfrytëzim personal nga personeli i huaj i misioneve special diplomatike dhe konsullore të akredituara në Kosovë, duke përfshirë këtu edhe anëtarët e tyre të  familjes;

-  Shfrytëzim personal nga personeli i huaj i organizatave ndërkombëtare, duke  përfshirë këtu edhe anëtarët e tyre të familjes, nëse kjo është parashtruar në  traktatet ndërkombëtare të cilat zbatohen në Kosovë;

-  Forcat e Armatosura të Organizatës së Traktatit të Atlantikut Veri  dhe KFOR-in, për shfrytëzim nga ana e forcave të tilla ose personelit të huaj civil që i shoqëron ata ose për furnizimin e mensave ose klubeve të tyre;

-   Shfrytëzim personal nga stafi i huaj i kontraktorëve të organizatave ndërkombëtare të qeverive të huaja dhe organizatave të tyre, duke përfshirë anëtarët e tyre të familjes nëse kjo është parashtruar në marrëveshjet bilaterale të cilat i kushtohen Kosovës.

1.4.  Lirimet në 1.3.3 dhe 1.3.4 të këtij neni nuk duhet të ushtrohen nga qytetarët e Kosovës ose qytetarët e huaj me adresë të përhershme në Kosovë. Lirimet sipas kësaj  pike duhet të zbatohen duke u bazuar në certifikatat e lëshuara nga Ministria për  punë të jashtme. Mallrat e liruara nga TVSH në pajtueshmëri me këtë nënparagraf   nuk duhet të tjetërsohen. Ato mundë të tjetërsohen vetëm me kusht që të paguhet      TVSH, ose pas përfundimit të periudhës tri vjeçare nga dita e importit të mallrave.

KREU XIII - ZBRITJET

E drejta për të zbritur TVSH-në ( neni 36)

1. E drejta për të zbritur TVSH-në e zbritshme duhet të lindë në kohën kur TVSH bëhet e ngarkueshme. Personi i tatueshëm nuk mund të zbres TVSH-në e zbritshme para periudhës tatimore në të   cilën ai i ka pranuar faturat për mallrat apo shërbimet e furnizuara për të, ose në të cilën ai ka pranuar  deklaratën e doganës për mallrat e importuara.

2. Përveç nëse është përcaktuar ndryshe me këtë Ligj, personi i tatueshëm mundë të zbres nga obligimet e   tij të TVSH-së, obligimin e TVSH-së apo TVSH-në e paguar në lidhje me blerjet e mallrave dhe     shërbimeve këtu e tutje: TVSH e zbritshme, me kusht që ai të ketë shfrytëzuar apo do të shfrytëzojë ato   mallra ose shërbime për qëllime të transaksioneve të tij të tatueshme:

- Obligimi i TVSH-së së zbritshme ose të paguar brenda territorit të Kosovës në lidhje me mallrat apo shërbimet e furnizuara ose që do të furnizohen për të nga     personi tjetër i tatueshëm;

-  Obligimi i TVSH-së së zbritshme ose TVSH e paguar brenda territorit të Kosovës në lidhje me importimin e mallrave; obligimi i TVSH-së së zbritshme në pajtueshmëri me  paragrafin 1 te nenit të nenit 12 dhe nenit 16 të këtij Ligji.

3.     Përveç zbritjeve të referuara në paragrafin 2 te këtij neni, çdo person i tatueshëm  gjithashtu duhet të ketë të drejtën që të zbres TVSH-në e zbritshme të referuar këtu  përderisa mallrat dhe shërbimet shfrytëzohen për qëllimet si në vijim:

- Transaksionet e lidhura me aktivitetin nga paragrafi 1 i nenit 4 të këtij Ligji  dhe të zhvilluara jashtë Kosovës, në të cilat ai tatim është obligim apo është paguar, në   lidhje me të cilën TVSh do të jetë e zbritshme nëse janë zhvilluar jashtë Kosovës;

- Transaksionet të cilat janë të liruara sipas Kapitullit 10 (Lirimet pë  eksportime), Kapitullit 11 (Lirimet lidhur me transportin ndërkombëtar) dhe Kapitullit 12 (Lirimet lidhur me transaksionet e trajtuara si eksporte, furnizimet e shërbimeve nga  ndërmjetësuesit dhe lirimet lidhur me Doganën dhe aranzhimet e ngjashme) të këtij Ligji,

- Cilido nga transaksionet e liruara në pajtueshmëri me nën-paragrafet 1 deri   6 të paragrafit 1 të nenit 28 të këtij Ligji, nëse konsumatori është i vendosur jashtë Kosovës ose nëse ato transaksione janë të lidhura direkt me mallrat me destinim për eksport për në vendin jashtë  Kosovës.

4.   Për mallrat dhe shërbimet e shfrytëzuara ose që do të shfrytëzohen nga një person i tatueshëm, që të dyja për transaksionet e mbuluara nga paragrafi 2 dhe3 të nenit 36 këtij ligji, për të cilat mundë të zbritet TVSH dhe për transaksionet për të cilat TVSH nuk duhet të zbritet,    mundë të zbritet vetëm ajo pjesë e TVSH-së që i atribuohet transaksionit të parë.

Pjesa e TVSH-së së zbritshme duhet të përcaktohet në pajtueshmëri me Nenin 39 të këtij Ligji për të gjitha transaksionet e zhvilluara nga personi i tatueshëm.

5. Personi i tatueshëm nuk duhet të zbret TVSH-në e zbritshme në:

5.1. Jahtet dhe barkat me destinim për sport dhe rekreacion, aeroplanin privat,  veturat dhe motoçikletat e shfrytëzuara për qëllime jo biznesore, derivatet dhe lubrifikantët dhe pjesët rezervë dhe shërbimet të lidhura me këto, ndryshe nga anijet ose automjetet e shfrytëzuara për lizing  dhe për dhënie me qira, për rishitje dhe automjetet e shfrytëzuara në shkollat për vozitje për ofrimin e  programit të trajnimit për vozitës në pajtueshmëri me rregulloret në fuqi, automjetet e kombinuara për të  zhvilluar një aktivitet të linjës publike dhe linjës speciale të transportit. Nëse automjeti nuk është shfrytëzuar ekskluzivisht për zhvillimin e një aktiviteti për transport publik dhe për linjë speciale të   transportit, personi I tatueshëm mundë të kërkojë zbritje të TVSH-se vetëm për pjesën që lidhet me  zhvillimin e këtij aktiviteti;

5.2. Shpenzimet totale të blerjes dhe shpenzimet rrjedhëse lidhur me veturat e shfrytëzuara edhe për qëllime personale edhe për qëllime biznesi. Në këto raste e drejta për të zbritur TVSH-në e zbritshme lejohet më së shumti vetëm deri në 50%.

5.3. Shpenzimet e përfaqësimit përfshijnë vetëm shpenzimet për mikpritje dhe zbavitje gjatë kontakteve   shoqërore dhe të biznesit, shpenzimet e ushqimit – duke përfshirë edhe pijet dhe shpenzimet e   akomodimit, duke bërë përjashtim për ato shpenzime të cilat janë bërë për personelin e ngarkuar me  furnizimin e mallrave dhe shërbimeve;

Ushtrimi i së drejtës për zbritje

              (Neni 37 )

1. E drejta për zbritje lind në kohën kur tatimi i zbritshëm bëhet i ngarkueshëm.

2. Për të ushtruar të drejtën e tij për zbritje të TVSh-se së zbritshme, personi i tatueshëm

    duhet që së paku:

2.1. në lidhje me të gjitha zbritjet e referuara në kreun e 13 të mbajë një faturë ose

      një dokument që shërben si faturë në pajtueshmëri me kreun 15 të këtij Ligji. në lidhje me zbritjet sipas                             nën-paragrafit 2.2 të nenit 36 të këtij ligji të ketë një dokument importi “Dokumenti Unik Doganor - DUD”  në të cilin ai është i cekur si pranues i dërgesës apo importues dhe i cili e cek shumën ose mundëson llogaritjet e obligimit tatimor,

Mënyra e ushtrimit të së drejtës për të zbritur TVSH-në e zbritshme

                                           (Neni 38 )

1. Personat e tatueshëm bëjnë zbritjen duke zbritur nga shuma totale e obligimit të TVSHsë për një    periudhë të caktuar tatimore, shumën totale të TVSH-së në lidhje me të cilën gjatë së njëjtës periudhë ka  lindur e drejta për ta zbritur në pajtueshmëri me paragrafin 1 te nenit 37 të këtij Ligji.

2. Nëse personi i tatueshëm nuk e zbret TVSH-në e tij të zbritshme në këtë periudhë tatimore, ai mundë ta  zbres këtë shumë të TVSH-së së zbritshme në çdo kohë pas kësaj periudhe tatimore, mirëpo jo më vonë    se në periudhën e fundit tatimore të vitit kalendarik që vijon pas vitit në të cilin ai e ka pasur të drejtën që   të zbres TVSH-në e zbritshme.

3. Nëse personi i tatueshëm pranon një faturë që tregon TVSH-në nga personi i cili nuk ka të drejtë që të kërkojë TVSH-në sipas këtij Ligji, ai nuk duhet të zbres TVSH-në e paraqitur si TVSH të zbritshme,   pavarësisht nga ajo se ai e ka paguar atë TVSH.

4. Nëse një person i tatueshëm pranon një faturë që tregon një shumë të TVSH-së e cila e tejkalon shumën e TVSH-së e cila është dashur të ngarkohet sipas këtij Ligji, personi i tatueshëm nuk duhet të zbres shumën e tepërt si TVSH të zbritshme, edhe nëse është  paguar ajo TVSH.

Kërkesat për rimbursim të TVSH-së

1. Personi i tatueshëm mund të bartë kreditin e tepërt të TVSH-së në periudhën tatimore  vijuese apo mund      të dorëzojë kërkesën për rimbursim të TVSH-së, kur për një periudhë  tatimore e cila është periudha e     fundit tatimore e tremujorit të vitit kalendarik, deklarata e TVSH-së e personit të tatueshëm pasqyron një  shumë të zbritjeve e cila e tejkalon shumën e obligimit të TVSH-së. Krediti i tepërt i bartur i TVSH-së  mund të zbatohet kundrejt detyrimeve të TVSH-së në periudhat tatimore pasuese.

Kërkesat për rimbursim të TVSH-së:

                ( Neni 40)

2.1. Personi i tatueshëm mund të kërkojë rimbursimin e TVSH-së nëse në fund te secilit tremujor   kalendarik shuma e kreditit të TVSH-së tejkalon shumën prej 5,000 euro dhe me kusht që personi i    tatueshëm të ketë qenë në gjendje kreditimi në fund të secilës   periudhë tatimore të tremujorit, dhe nëse  janë dorëzuar të gjitha deklaratat e TVSH-së dhe tatimeve tjera për të gjitha periudhat tatimore të     kaluara.

2.2. Për eksporte, mund të kërkohet rimbursimi pas secilës periudhë tatimore, me kusht që të plotësohen   kushtet si në vijim:

2.2.1. Transaksionet e eksportit pasqyrojnë së paku njëzetepesë për qind  (25%) të transaksioneve totale me të drejtën e zbritjes së TVSH-së së Zbritshme dhe vlera e kreditit të TVSH-së e tejkalon pesëmijë (5000) euro në fund të periudhës tatimore;

2.2.2. Personi i tatueshëm t’i përmbushë të gjitha dispozitat e aplikueshme doganore dhe të TVSH-së; dhe

2.2.3. Të jenë dorëzuar të gjitha deklaratat e TVSH-së dhe deklaratat e tjera Tatimore për të gjitha periudhat  e kaluara. Dëshmitë në lidhje me kërkesën e rimbursimit të TVSH-së:

3.1. Në momentin e bërjes së kërkesës për rimbursim, personi i tatueshëm duhet të posedojë të gjitha    evidencat dhe dokumentet e referuara në paragrafin 4 të këtij neni dhe të përcaktuara me aktin   nënligjor që nxjerret nga Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dheFinancave;

SHPENZIMET

Shpenzimet e palejueshme

1. Gjatë përcaktimit të të ardhurave të tatueshme shpenzimet e mëposhtme janë të

palejueshme:

- Shpenzimet e përvetësimit dhe përmirësimit të tokës;

- Shpenzimet e përvetësimit, përmirësimit, ripërtëritjes dhe rindërtimit të mjeteve të cilat janë kapitalizuar dhe zhvlerësuar ose amortizuar në bazë të dispozitave të këtij Ligji;

- Gjobat, ndëshkimin, shpenzimet dhe interesi që lidhet me to;

- Tatimi në të ardhura i paguar ose i lindur për periudhën tatimore aktuale ase të mëparshme dhe çdo interes ose ndëshkim i krijuar për pagese me vonese te tij;

- Tatimi në vlerën e shtuar për të cilin tatimpaguesi kërkon zbritje ose kreditim për tatimin e zbritshëm në bazë të legjislacionit për Tatimin në Vlerën e Shtuar;

- Çdo humbje nga shitja apo këmbimi i pasurisë në mes të personave të lidhur;

- Kontributet pensionale mbi shumën maksimale të lejuar nga ligji mbi pensionet në Kosovë.

Shpenzimet e lejueshme

1. Në përcaktimin e të ardhurave të tatueshme, tatimpaguesit i lejohet zbritje nga të ardhurat bruto të paguara ose të bëra vetëm gjatë periudhës tatimore në tërësi dhe  ekskluzivisht përkitazi me veprimtarinë e tij ekonomike, përfshirë primet për sigurim shëndetësor, të paguara në interes të punëtorit dhe ato të varura që duhet të përfshihen  në polisën e të punësuarit.

2. Shpenzimet edukative/arsim të paguara nga një punëdhënës në një institucion edukativ/arsimor për një të punësuar do të jenë të lejueshme në tërësi në vitin në të   cilin shpenzimet e tilla janë paguar, me kusht që:

-  shpenzimet edukative/arsimore të jenë paguar drejtpërdrejtë në institucionin   edukativ/arsimor;

- institucioni edukativ/arsimor është i pranuar me ligjin në fuqi në Kosovë;

- edukimi/arsimi lidhet me pozitën e të punësuarit dhe nuk e kualifikon atë të  punësuar për punë në një profesion tjetër; dhe

- i punësuari mbetet në punësim te punëdhënësi pas përfundimit të  edukimi/arsimit për të cilin shpenzimet janë paguar nga punëdhënësi për një periudhë kohore të specifikuar në një akt nënligjor të lëshuar nga Ministri.

3. Shpenzimet e trajnimit (shpenzimet e dala nga një punëdhënës për t‟i dhënë aftësi bazike të nevojshme për të punësuarin për të kryer detyrat e caktuara apo të nevojshme për t‟I dhënë aftësi të reja të punësuarit që lidhen me vendin e punës do të jenë të lejueshme në tërësi në vitin në të cilin shpenzimet e tilla të trajnimit kanë ndodhur. Shuma e shpenzimeve të tilla nuk do të tejkalojë 1,000 € për punëtor në çdo periudhë tatimore. Çdo shpenzim trajnimi i ndodhur më tepër se ajo shumë nuk do të jetë e lejueshme në atë periudhë tatimore.

4. Nëse një tatimpagues, ndryshe nga tatimpaguesi i angazhuar në biznes të dhënies me

qira të pasurisë së luajtshme dhe të paluajtshme, zgjedh të mos mbajë regjistrime të

shpenzimeve aktuale të paguara apo të lindura në veprimtarinë e qirasë, tatimpaguesi i tillë do t lejohet të zbresë nga të ardhurat bruto të qirasë një shumë të barabartë me 10% të qirave të pranuara me qëllim të llogaritjes së lejimeve të zhvlerësimit dhe për të mbuluar shpenzimet e riparimit, pagesat e mbledhjes dhe shpenzimet tjera të paguara apo të lindura në gjenerimin e të ardhurave nga qiraja.