Ndikimi i kultures ne biznes-Japoni
- 1. UNIVERSITI I PRISHTINËS , FAKULTETI EKONOMIK Ese Biznesi Ndërkombëtar Ndikimi i Kultures ne biznes ne Japoni. Prof.Asoc .Dr. Besim Beqaj Punoi: Redona Bajrami Asistent: Msc. Berat Rukiqi Departamenti: BFK
- 2. ESE: Ndikimi i kulturesJaponeze ne biznesete huaja. Kulturae nje vendi kanje rendesi shumete madhe perbiznesete huajate cilatoperojne ne Japoni. Por qkaparaqet kultura? Kulturaparaqetnje permbledhje te qendrimeve,sjelljeve,besimeve,komunikimit,traditave etj.Elemente krysore te kulturesjane:Feja,gjuha,edukimi,zakonetetj, Biznesi dhe kulturajane shume te nderlidhura,pasi qe elementetbaze te kulturesjane feja,komunikimi (verbal dhe jo-verbal ) te cilatkane rendesi shumte madhe ne biznes.Nese nje sipermarresdeshironta zgjeroje veprimtarine e tij dhe te operoj me biznesine tij ne Japoni eshte shume me rendesiqe ai te jete i informuarperkulturene tyre ,sjelljetdhe zakonete tyre,ne menyre qe te menjanohenkeqkuptimete ndryshme mespaleve dhe bashkepuntorevete tyre.Gjithashtutani ne epokene globalizimitne duhette kemi parasyshse targeti biznesitjane konsumatoretngagjithe bota. Japoniaeshte nje vendi cili nukkapasur pasuri natyrore dhe gjithe zhvillimine saj e ka fokusuartek njerezit,teksherbimet,tekshkenca,inxhinjeria.Besnikriadhe vendosjae te miresse grupitperpara interesave vetjakee shpjegojnesuksesinekonomikne Japoni. Japonia eshte nje shembull i nje vendi kukulturaaqshume eshte e lidhurme biznesinkue gjithe rrjedhjaapovazhdimsiae biznesit apoasaj lidhje biznesore ndikohetngamenyrae komunikimit. Pikakryesore te kultures Japoneze jane:Urtesia,rrespekti ,besnikria,privatesiane biznes si dhe kontrollimii emocioneve. psh:menyrae grevave ne Japoni behetne ate menyre qe te gjithe atate ciletjane me shiritte zi ne krah jane anetarte greves,keshtunese hasimne nje grupte ciletkanshiritte zi ne krah nukduhette befasohemipasi qe eshte shenje e greves. Gjithashtune Japoni si kulture e firmave eshte metodae TOJOTIZMITqe eshte forme e organizimit te punese cilaka marr emrinnga Taichi Onoe cila planifikongjithe procesine prodhimit,ajobazohetne supozimine 5 zerove:0gabime,0 leter( dmth moste shpenzojmeletra),0afat( qe produkti te perfundoj me kohe) ,0konflikt(qe te moketmosrrespekt),0aksidente( qe dote thotte moskete probeme teknikeme makineri ,puntoreapodiqkate tille ),dhe nje ngarregullate kesaj kulture eshte qe do te thote se menaxhmenti i kompanise e fillone ditenme mbledjhene mengjesit,atarenditenne rreshtdhe i kendojne himnindhe motot e firmes. Populli Japonezsi popull jane me te afertme kompanite,me vendetqe kane ide te njejta,dhe qe nuk kane konflikte me ta. Kulture e popullitjaponezeshteqe pershendetjandaj njeri tjetritte behetme perkulje,same i moshuarte jete bashkebiseduesiaq me e theksuardhe aq me shume duhette perkulemi paratij.Keshtu popujte tjere nukduhette bejne gabim, dhe t’iazgjasindorennje bashkebiseduesi japonezpasi dote ishte ofendimperta. Bashkebisedaapobashkepunimime nje kompani japonezefillonme nderrimine vizitekartelave, kyne ate vendnjihetsi nje ritual me emrin MeishiKokan.Kur i jepvizitekartelenduhetqe te perkuleshsame shume qe mundeshdhe duhetqe shkronjatte cilatjane te shenuarane kartele te drejtohennga bashkefolesi,duhetpasurshumkujdesqe te mosfshihente dhenatne kartele me gishtpasi qe dote paraqiste ofendimdhe mosrrespektperta.Nese ndodheni ulurne tavoline dhe jeni largnga bashkbiseduesi nukduhetqe t’iashtyjme vizitekartelenne tavolineporduhetqe te ngriteni ngavendi dhe te shkoni tekai dhe t’iadorzoni ne dore.Ne rastinkur e merrni vizitkartelenduhet te tregoni kujdes
- 3. dhe ta pranoni ate me dy duart, e lexonme kujdesdhe i perseritinformatatqe gjendenne te me ze te larte ,ajoduhette vendosetne mbajtese te kartelave apote vendosetne tavolineparateje,porkurrnuk duhetta vendosni ne gjepapo tamerrni me nxitimme nje dore pasi qe paraqetofendimdhe mosrrespektperta.Perndryshe ndrrimii kartelavaparaqetrendesineqe ti i’ajepketij takimi. Ne kulturenjaponezemoshae nje personi karendesishume te madhe dhe duhette gezosh nje rrespektte veqantndaj te moshuarve njekohesishtmoshaparaqetsinonimi pozitesne biznesqe kaai individi caktuar.Ai me i moshuari gezonedhe pozitme te larte ne kompani,atij duhetdrejtuarme rrespektte veqante,atij duhet dorzuarkartelase pari, duhette pershendeteti pari dhe çdo here atij me te moshuaritdhe ne pozite me te larte duhetreferuarte parit,kurrmos je ne kundershtimme te dhe duhetti jepetgjithe vemendja. Tipar i kulturesjaponezeeshtedhe kontrolli i emocioneve,atakryesishte kane fytyrenpandjenja ,joemocionale sidomosgjate mbledhjeve.Atambyllinsyte kurjane duke e ndegjuarme vemendje bashkefolsine tyre gje qe shume bashkbiseduesqe nuke dijne kete tipardoe merrninsi ofendimdhe gjeratqe po i flasinatate merzitshme perbashkefolsin. Gjithashtugjate mbledhjeve duhetpaturkujdesqe te mosi pastrojme hundetne prani te tyre pasi qe paraqetmosrrespektperta,por te ngrihemi ngatavolinadhe te shkojme dikutjeterqe te kryejmato qka kemi nevoje. Menyra e te foluritne Japoni duhetpaturkujdeste mosjete direkteporne menyre indirektete thuhetmendimi yne,dhe te leshhapsire te nenkuptohetqkadeshironte thuashporne menyre me te bute.Ne Gjermani,Amerike dhe ne vendete tjeraflasinme ze te larte dhe janshume aktivne bisede , nderhyjne gjatbisedesdhe e kane komunikiminjo-verbal shumete zhvilluarndersane Japoni komunikimijo-verbal eshte me paki zhvilluar,porpsh;nese i bejme me gishtshenjenqe tekne nenkuptonOK,ne Japoni nenkuptonqe punaeshte kryerpori eshte dashurte jepte rryshfet,menyrae komunikimitverbal tek ataeshte qe flasinme ze te uletaponeutral porjo me ze te larte (kjoparaqet mosrrespektperta) , e degjojne me vemendje bashkebiseduesin, dhe nuknderhyjne,gjithashtukritikat ketujane me te butadhe indirekte. Zakonishtkurtakohendyfirmaperqeshtje biznesore perhere te pare eshte tradite e tyre qe te jepetndonje dhurate,duhetpaturkujdesqe te mosdhurohenlulesidomoslule te bardhapasi qe ngjyra bardhe ne Japoni simbolizonvdekjen,gjithashtuduhetpaturkujdesqe te mosdergojme dhuratane grupe qe jane nga 4 apo 9cope pasi qe per ta eshte numerfatkeq,gjithashtunje piketjeterqe i duhet ikureshte ngjyrae kuqe nese deshirojme te dergojme kartolinaperarsyje se tekatakartoliname ngjyr te kuqe simbolizonnjoftiminpervdekje. Dhuratate cilatmundte behenjane Uiski,konjak,fruta rrumbullake si pjeper,bostanetj.Dhurtaduhette merretme te dya duart dhe te perkulemi kure marrim.Gjithashtuputhjane faqe perpershendetje qe tekne paraqetrrespekt,ne Japoni nuklejohet dhe eshte ofenduese. Ketojane disanga traditat,zakonete popullitJaponezte cilatcilidosipermarresi cili kamarredhenje biznesore me taduhetti rrespektoje perndryshe dote keqkuptoheshindhe ndoshtadhe dokrijoheshin probleme me te medha,si deshtimi i biznesit. Faleminderit!.
No comments:
Post a Comment